W Turynie funkcjonuje najstarsza we Włoszech sieć tramwajowa, uruchomiona w 1871 roku. Tramwaje poruszają się po torach o nietypowym rozstawie 1445mm, który występuje również na XIX-wiecznych sieciach Rzymu i Mediolanu. Na północnych peryferiach Turynu od 141 lat działa niepołączona z siecią miejską linia tramwaju zębatego, zabierającego pasażerów na wzgórza, z których można podziwiać przepiękną panoramę miasta. Tramwaj jest częścią systemu transportu publicznego stolicy Piemontu, ale służy przede wszystkim turystom, stanowiąc ciekawą atrakcję komunikacyjną.
Linia Sassi – Superga została uruchomiona 27 kwietnia 1884 roku jako kolej linowo-terenowa z wykorzystaniem po raz pierwszy w historii systemu trzeciej szyny zębatej Agudio, zaprojektowanego przez inż. Tommaso Agudio. Pociąg był pierwotnie wciągany stalową liną, biegnącą równolegle do torowiska i napędzany przez stacjonarny silnik parowy z górnej stacji. Podczas I wojny światowej liczba pasażerów gwałtownie spadła, w wyniku czego linia została tymczasowo zamknięta do 1919 roku. Po wypadku, w którym pękła jedna z lin, lecz hamulec awaryjny zapobiegł katastrofie, podjęto decyzję o całkowitym zamknięciu linii i przekształceniu jej w trasę tramwajową.
Przebudowa systemu rozpoczęła się w październiku 1934 roku i trwała pół roku. Trasę ponownie otwarto 16 kwietnia 1935 r., tym razem dla tramwaju z napędem elektrycznym, poruszającego się po torze z wykorzystaniem trzeciej szyny zębatej sprawdzonego systemu Strub.
Tramwaj w niemal niezmienionej formie funkcjonuje od prawie 100 lat, a pasażerów wożą oryginalne przedwojenne wagony. Najstarsze z nich mają 141 lat!
Jednotorowa linia Sassi – Superga ma długość 3 km i 135 metrów. W przeciwieństwie do sieci miejskiej została zbudowana w standardzie normalnego toru o prześwicie 1435mm. Linia zasilana jest prądem stałym o napięciu 600V, płynącym z trzeciej szyny. Punktem początkowym trasy jest dolna stacja Sassi przy Piazza Modena, położona na wysokości 225 m n.p.m. Stacja składa się z dwóch torów i trzech peronów, w tym dwóch jednokrawędziowych i jednego wyspowego. W dawnym budynku dworcowym przy stacji działa kawiarnia i pizzeria oraz niewielkie muzeum poświęcone historii tramwaju. Wstęp jest bezpłatny.
Wejście na peron strzegą bramki, które w rzeczywistości są atrapą, bowiem kontroli biletów przed wejściem do wagonu dokonuje dedykowany pracownik. Podróż w jedną stronę do górnej stacji trwa 15 minut. W tym czasie tramwaj wspina się, pokonując różnicę wysokości wynoszącą 425 metrów. Maksymalna prędkość wynosi zaledwie 12 km/h, ale trzeba brać pod uwagę trudny profil linii o nachyleniu do 21%.
Trasa przebiega w całości w wydzielonym torowisku bez skrzyżowań z drogami publicznymi i bez przejść dla pieszych w poziomie szyn. Tramwaj przejeżdża przez dwa krótkie tunele o długości 70 i 71 metrów. Na trasie znajdują się dwa przystanki pośrednie: Prima Galleria i Pian Gambio z kaskadowymi drewnianymi peronami oraz jedna stacja Raddoppio, zlokalizowana mniej więcej w połowie trasy. Obiekty te są wyłączone z obsługi pasażerów, stacja służy jedynie jako mijanka. Tramwaj kończy bieg na górnej stacji Superga położonej na wysokości 650 m n.p.m. Na szczycie wzgórza znajduje się XVIII-wieczna bazylika Superga, zaprojektowana przez włoskiego architekta Filippo Juvarrę oraz grobowce królów sabaudzkich. Przy stacji Superga w godzinach pracy tramwaju czynna jest kawiarnia z tarasem widokowym.
Linia obsługiwana jest przez czteroosiowe wagony elektryczne D2 / D3, kursujące w składzie z wagonami doczepnymi D11 / D11. Pojazdy elektryczne zostały wyprodukowane w 1934 roku w Savigliano, natomiast wagony doczepne wożą pasażerów od początku istnienia linii Sassi – Superga, czyli od 1884 roku, co czyni je prawdopodobnie najstarszymi pojazdami szynowymi w codziennym ruchu liniowym w Europie. Ponadto w sezonie letnim do składu dołączana jest platforma do przewozu jednośladów. Wagony mają oryginalne wnętrze w całości wykonane z drewna, łącznie z siedzeniami. Pasażerowie chcący podziwiać uroki linii częściej wybierają podróż w wagonach elektrycznych, posiadających duże panoramiczne okna.
Tramwaj Sassi – Superga kursuje przez cały rok według letniego i zimowego rozkładu jazdy. Letni rozkład jazdy, obowiązujący od początku kwietnia do końca października przewiduje kursy co 60 minut w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki w godzinach 10.00 – 18.00. W soboty kursy realizowane są od 9.00 do 23.00, a w niedziele od 9.00 do 20.00. Środa jest dla tramwaju dniem wolnym od pracy.
W zimowym rozkładzie jazdy, obowiązującym od początku listopada do końca marca tramwaj wozi pasażerów tylko w soboty i niedziele od 10.00 do 18.00. Kursy realizowane są co godzinę.
Bilety na przejazd w dni powszednie kosztuję od 4 do 6 euro (przejazd w jedną lub dwie strony). W soboty i niedziele obowiązuje osobna taryfa. Wówczas za przejazd w jedną stronę trzeba zapłacić 6, a za bilet powrotny 9 euro. Do stacji początkowej Sassi można dojechać z centrum Turynu tramwajem linii 15. Należy wysiąść na przedostatnim przystanku „Sassi-Superga” przed pętlą Coriolano Cap.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem
zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów
zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w
Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji
handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu
w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z
siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.